Wie wel eens omhoog kijkt naar een indrukwekkend gebouw of zich verwondert over een doordacht ontworpen plein, beseft misschien niet meteen dat daar iemand achter zit die dat helemaal heeft uitgedacht.
Architecten hebben een vak waarin esthetiek, techniek en planning samenkomen. De vraag wat je daarmee verdient komt geregeld op, vooral bij jongeren die een studiekeuze moeten maken of mensen die overwegen om zich om te scholen.
Maar het bedrag op de loonstrook is lang niet het enige dat telt in dit vakgebied.
Salarissen binnen het vakgebied
Niet iedere architect verdient hetzelfde bedrag. Er zit namelijk flink wat variatie in. Dat komt onder andere doordat het werkveld breed is, van kleine bureaus tot grote internationale firma’s.
Ook ervaring speelt een rol. Wie net begint in loondienst moet rekening houden met een startersloon dat in de buurt ligt van 2100 euro bruto per maand.
Naarmate de jaren verstrijken en er meer verantwoordelijkheid bij komt, kan dit oplopen tot bedragen richting de 6000 euro of meer. Sommige architecten kiezen ervoor om als zelfstandige aan de slag te gaan.
Daar zit meer risico aan, maar ook de kans op hogere inkomsten. Alles hangt dan af van het binnenhalen van projecten, het aantal werkuren dat je kunt factureren en de kosten die je moet maken voor bijvoorbeeld software, verzekeringen en een werkplek.
Aan de andere kant geeft het ook vrijheid, zowel creatief als praktisch.
Wat doet een architect nou precies?
Architecten houden zich bezig met het bedenken van ruimtelijke oplossingen. Dat kan een woning zijn, een ziekenhuis, een brug of zelfs een compleet nieuw stadsdeel.
Een belangrijk deel van hun tijd gaat op aan schetsen, tekenen en overleggen. Daarvoor gebruiken ze geavanceerde software waarmee ze driedimensionale ontwerpen maken die zowel visueel als technisch kloppen.
Het creatieve proces staat meestal niet op zichzelf. Architecten werken in opdracht en moeten dus luisteren naar wat de klant wil.
Dat vereist overleg, aanpassingsvermogen en een flinke portie geduld. Vaak worden de eerste ontwerpen meerdere keren herzien voordat iedereen tevreden is.
Daarna volgt de uitwerking: hoe wordt het gebouw gerealiseerd, welke materialen worden gebruikt, hoe zit het met de constructie?
Naast het ontwerp houden architecten zich ook bezig met de praktische kant van bouwen. Denk aan het aanvragen van vergunningen, het bijhouden van regelgeving of het overleggen met aannemers.
Ze zijn niet alleen creatief ontwerper, maar ook adviseur, regisseur en technisch expert.
De opleiding die je nodig hebt
Wie officieel als architect wil werken, moet een universitaire opleiding afronden. Meestal begint dat met een bachelor Bouwkunde, gevolgd door een master in de richting Architectuur.
Daarna volgt er nog een verplicht praktijktraject onder begeleiding van een ervaren architect. Pas als je dat hebt afgerond én je inschrijft in het architectenregister, mag je jezelf officieel architect noemen.
De route klinkt misschien lang, maar dat is logisch. Het is een vak waarin je veel verantwoordelijkheden draagt. Je maakt beslissingen die invloed hebben op de veiligheid, leefbaarheid en duurzaamheid van een gebouw.
Daarom is een stevige opleiding geen overbodige luxe, maar een noodzakelijke basis.
Kun je ook vanuit een andere richting architect worden?
Zeker. Niet iedereen begint op het vwo. Er zijn genoeg mensen die starten op het vmbo of mbo en zich stap voor stap omhoog werken. De route is iets langer, maar het doel blijft haalbaar.
Zo kun je na het mbo een hbo-opleiding volgen in de richting van bouwkunde. Daarna kun je via een schakeljaar of propedeuse alsnog doorstromen naar de universiteit.
Het belangrijkste is dat je weet waar je naartoe wilt en bereid bent om te investeren in je ontwikkeling. Wie doelgericht te werk gaat en keuzes maakt die bij het vak passen, kan op den duur net zo goed de titel behalen als iemand die het ‘reguliere’ pad volgt.
Verschillende richtingen binnen de architectuur
Binnen de architectuur zijn er talloze specialisaties. Sommige architecten richten zich vooral op woningbouw, anderen op kantoren, ziekenhuizen of onderwijsinstellingen.
Er zijn ook professionals die zich toeleggen op restauratie, waarbij oude gebouwen nieuw leven krijgen zonder hun historische waarde te verliezen. Tuinarchitecten ontwerpen buitenruimtes, van particuliere tuinen tot parken.
Binnenhuisarchitecten focussen zich op het interieur, met aandacht voor kleur, licht, materiaal en routing. Civieltechnische architecten werken aan bruggen, tunnels en wegen.
Ieder vakgebied vraagt om een andere blik en andere vaardigheden, maar de basis blijft hetzelfde: denken in ruimte, vorm en functie.
Wat doet een bouwkundig tekenaar dan anders?
De taken van een bouwkundig tekenaar overlappen gedeeltelijk met die van een architect. Ook zij maken tekeningen en werken ontwerpen uit tot uitvoerbare plannen.
Maar het grootste verschil zit in de opleiding en verantwoordelijkheden. Bouwkundig tekenaars hebben meestal een hbo-diploma en richten zich vooral op de technische kant van het vak.
Een architect houdt zich daarnaast bezig met conceptueel denken, esthetiek en het overkoepelende idee achter een ontwerp. In de praktijk werken deze twee beroepen vaak samen.
De een bedenkt, de ander vertaalt. Samen zorgen ze ervoor dat een idee werkelijkheid wordt.